Zondag 13 januari, locatie het Auditorium van het Rijksmuseum te Amsterdam.

Wij waren aanwezig bij het eerste Low Food Symposium. De initiatiefnemers van deze dag én van deze beweging, zijn Joris Bijdendijk (chefkok van het Rijks), Samuel Levie (worstenmaker en voedselondernemer) en Joris Lohman (politicoloog en voedselopleider en -adviseur). Zij willen duurzame veranderingen teweegbrengen in het Nederlandse voedsellandschap. Wat is de Nederlandse eetcultuur, hoe kunnen we daar met elkaar een positieve impuls aan geven? Hoe kunnen we Nederland op de kaart zetten als kwalitatief culinair land? Niet de focus leggen op een zo groot mogelijke productie: maar op duurzaamheid, kwaliteit en smaak.

Dit betreft de gehele keten: van boer tot bord dus. En juist dat spreekt ons zo aan en juist dat maakt het voor ons ook een relevant en hoopgevend initiatief. Want al het eten heeft een herkomst, en dat is de landbouw. Door deze sector niet te onderkennen, zou er in onze ogen een heel waardevolle speler worden genegeerd. En zou dat ook betekenen dat er geen sprake kan zijn van een echte, invloedrijke beweging. De locatie gaf direct een mooie gelegenheid om te spreken over ons Nederlands Erfgoed, wij denken dan natuurlijk direct aan ons Levend erfgoed, waar de Groninger Blaarkop zonder meer onder valt.

Gedurende de hele middag, door alle sprekers, werd het belang van samenwerken en de handen ineen slaan onderstreept. Collaboration, zoals dat in het Engels heet (de gehele middag was in het Engels, omdat er ook internationale bezoekers en sprekers waren). 

Wat stond er zoal op het programma?

De eerste spreker was Claus Meyer. Hij heeft in Denemarken en omliggende landen New Nordic Cuisine opgericht: een beweging om lokale, natuurlijke en seizoensproducten te promoten. Hij vertelde een inspirerend verhaal over deze beweging, over het oprichten van unieke en maatschappelijk waardevolle restaurants, niet alleen in en rond Denemarken, maar ook in Bolivia. Hoe kun je een eetcultuur creëren? Claus gaf ons een kijkje in hoe hij en zijn mede voedselveranderaars het aanpakten. 

Vervolgens kwam culinair journalist Onno Kleyn aan het woord. Hij nam ons in vogelvlucht mee in de geschiedenis van de Nederlandse eetcultuur. Duidelijk werd dat er in eerdere eeuwen een groot verschil zat tussen wat de armen en de rijken aten: zo aten de rijken graag vogels, want deze dieren waren al halverwege de hemel, zo dacht men. Ook was men er van overtuigd dat er een groot verschil zat tussen wat de rijken en wat de armen konden verwerken, lichamelijk gezien. En natuurlijk kwam de welbekende Nederlandse zuinigheid in de geschiedenis duidelijk naar voren. 

Joris Vermeer is maker van het televisieprogramma Aardappeleters, waarin hij het verhaal vertelt over diverse gerechten die wij in Nederland zo gewend zijn te eten, maar waarvan de herkomst elders in de wereld ligt. Hij deelde een aantal van deze verhalen met ons: zo leerden we onder andere dat de Spaanse paella wereldwijd zo bekend is geworden door de marketing inspanningen van een heuse dictator. En dat wij van de Zwitsers hebben leren kaasfonduen. 

Martin Scholten en Joris Lohman gaven een duo presentatie over de kringlooplandbouw. Martin Scholten is Directeur Animal Science aan de Universiteit Wageningen. Hij is dé man van de kringlooplandbouw en samen met Joris Lohman van FoodHub sprak hij over hoe en waarom deze kringlooplandbouw zo goed past bij de Low Food gedachte. Een waardevolle en zeer relevante bijdrage aan het geheel, omdat we niet zonder de landbouw component kunnen als het gaat om een duurzame eetcultuur.

En ja: er kwam ook een boerin aan het woord! Mooi zo! Iris Bouwers werd geïnterviewd door Joszi Smeets van FoodHub over haar ervaringen, ideeën en wensen over het ondersteunen van (jonge) boeren om ook in de toekomst gezond en goed voedsel te kunnen blijven produceren.

Librije's Jonnie Boer sprak op het podium met Joris Lohman en Samuel Levie over zijn ervaringen met de Nederlandse eetcultuur en over de ontwikkeling die hij binnen De Librije heeft meegemaakt. Hij spreekt zich uit voor meer samenwerking tussen boeren en chefs. Daar kunnen wij het alleen maar volledig mee eens zijn. 

Street Food Dinner

Andere sprekers waren Luc Hoornaert, Guus Thijssen en Kamilla Seidler. Te veel om allemaal uit te lichten. Het moge duidelijk zijn: wij vonden het een geslaagde dag! Na afloop van het symposium verlieten we het Rijksmuseum om, onder begeleiding van een salsaband, de paar stappen te zetten naar het bijbehorende restaurant Rijks. Hier vond een informeel en feestelijk street food dinner plaats. Perfect om te genieten van het lekkere eten, verder te praten met andere aanwezigen en zaadjes te planten voor mogelijke toekomstige samenwerkingen.

Al met al verlieten wij geïnspireerd en gemotiveerd het feestje in het Rijks: de initiatiefnemers spreken duidelijk uit dat zij geen elitegroepje willen zijn, dat zij open staan voor samenwerking en meedenken vanuit alle betrokken sectoren en dat het een open platform moet worden. Daar vertrouwen wij op. Als agrarisch ondernemers zien wij helaas nog te vaak dat er wordt gesproken over samenwerken, maar dat daar in de praktijk niets van terechtkomt. Culinair Nederland heeft daar naar onze mening absoluut een verantwoordelijkheid in. Blij dat die nu genomen gaat worden door deze culinaire en foodprofessionals. Samen staan we immers zoveel sterker en kunnen we echt een verschil maken. 

Hoe zie jij de Nederlandse eetcultuur? Denk je dan aan bepaalde gerechten en/of eetgewoonten of -gebruiken? Laat het ons weten in de reacties!